- آلفامونته
- بدون نظر
ترکیبات گیاهی در عطرسازی و تاثیر آن بر افزایش ماندگاری عطر و ادکلن!
فهرست مطالب
آیا تابه‌حال عطری استفاده کرده‌اید که با اولین استشمام حس کنید در دل یک باغ سرسبز یا میان درختان یک جنگل آرام قدم می‌زنید؟ اگر چنین تجربه‌ای داشته‌اید، احتمالاً با عطرهای گیاهی آشنا هستید. این عطرها فقط خوشبو نیستند؛ آن‌ها با خود نوعی آرامش، طراوت و حتی حس طبیعی‌تری از هویت شخصی را به‌همراه می‌آورند؛ اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود، نقش مهم ترکیبات گیاهی در افزایش ماندگاری عطر است.
در دنیایی پرشده از رایحه‌های شیمیایی و لحظه‌ای، مواد طبیعی مانند اسانس‌های برگ، چوب، گل و ریشه‌های گیاهی نه‌تنها به ساخت رایحه‌ای خاص کمک می‌کنند، بلکه ماندگاری و پایداری آن را هم افزایش می‌دهند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که این ترکیبات دقیقاً چه هستند، چطور در عطرسازی استفاده می‌شوند و چرا انتخاب عطرهایی با پایه گیاهی می‌تواند تجربه‌ای ماندگارتر و حرفه‌ای‌تر برای شما رقم بزند. با ما همراه باشید.
عطر گیاهی
عطرهای گیاهی (Herbal Perfumes) به آن دسته از عطرها گفته می‌شود که رایحه اصلی آن‌ها از ترکیب‌های گیاهی استخراج می‌شود. این ترکیبات می‌توانند شامل اسانس‌های طبیعی برگ، گل، ریشه، دانه، پوست درخت و صمغ‌های گیاهی باشند. برخلاف عطرهای شیمیایی که با مولکول‌های مصنوعی ساخته می‌شوند، عطرهای گیاهی پایه‌ای طبیعی و زنده دارند؛ به‌همین‌دلیل حس نزدیک‌تری به طبیعت در ذهن ایجاد می‌کنند و اغلب ماندگاری پایدارتری هم دارند.
جالب است بدانید که استفاده از مواد طبیعی در عطرسازی قدمتی هزارساله دارد. اولین شواهد ثبت‌شده از عطرسازی با مواد گیاهی به حدود ۴۰۰۰ سال پیش در تمدن‌های مصر و هند بازمی‌گردد. در آن دوران از بخورهای گیاهی، روغن‌های معطر و عصاره گل‌ها نه‌فقط برای خوشبوشدن، بلکه برای مراسم‌های آیینی، درمانی و حتی ایجاد تمرکز در مراقبه استفاده می‌شد. گیاهانی مثل اسطوخودوس، رزماری، خس‌خس، نعناع، برگاموت و چوب صندل از جمله مواد پایه‌ای هستند که در عطرهای گیاهی استفاده می‌شوند. این مواد هم رایحه‌ای منحصربه‌فرد دارند و هم به‌دلیل ساختار مولکولی‌شان نقش مهمی در حفظ و تثبیت رایحه عطر روی پوست ایفا می‌کنند.
ترکیب‌های گیاهی، انواع گیاهان و اسانس‌های مورد استفاده در عطرسازی
گیاهان در عطرها همیشه نقش کلیدی و الهام‌بخشی داشته‌اند. بسیاری از رایحه‌های طبیعی که در عطرها حس می‌کنیم، حاصل عصاره‌گیری دقیق و تخصصی از برگ، گل، ریشه یا پوست گیاهان مختلف هستند. ترکیبات گیاهی در عطرسازی نه‌تنها به رایحه‌ها عمق و شخصیت می‌دهند، بلکه در ماندگاری و پخش بو نیز بسیار مؤثرند. در ادامه با برخی از رایج‌ترین و محبوب‌ترین گیاهان معطر در دنیای عطرسازی آشنا می‌شویم:
- اسطوخودوس (Lavender): رایحه‌ای آرامش‌بخش، تمیز و کمی تلخ دارد. عطر با نت اسطوخودوس اغلب حس خنکی و طراوت را منتقل می‌کند و در عطرهای مردانه و یونیسکس بسیار کاربرد دارد؛
- نعناع هندی (Patchouli): رایحه‌ای خاکی، عمیق و گرم دارد. عطر با نت نعناع هندی اغلب خاص و ماندگار است و در ترکیبات شرقی یا چوبی به کار می‌رود؛
- چای سبز (Green Tea): حس سبز، خنک و انرژی‌بخش دارد. عطر با نت چای سبز بیشتر در عطرهای مدرن و روزانه استفاده می‌شود؛ چون حس تازگی و پاکی را منتقل می‌کند؛
- رزماری (Rosemary): بویی تند، گیاهی و پرانرژی دارد. عطر با نت رزماری برای افزایش تمرکز و نشاط ذهنی معروف است؛
- گل رز (Rose): نمادی از لطافت و عشق است. عطر با نت گل رز در ترکیبات زنانه، عاشقانه و کلاسیک جایگاه ویژه‌ای دارد؛
- خس‌خس (Vetiver): ریشه‌ای از خانواده علف‌ها با رایحه‌ای خشک، چوبی و کمی دودی دارد. عطر با نت خس‌خس بسیار ماندگار و مناسب رایحه‌های مردانه و لوکس است.
خواص گیاهان در عطرسازی
ورود گیاهان به دنیای عطر تنها برای ایجاد بویی خوشایند نبوده است. این ترکیبات طبیعی ویژگی‌هایی دارند که باعث شده است هم رایحه‌ای خاص و ماندگار بسازند و هم بخشی از مسیر تولید عطرهای سازگار با محیط زیست باشند. در ادامه برخی از مهم‌ترین خواص گیاهان در عطرسازی را با هم مرور می‌کنیم:
- رایحه‌ای طبیعی، زنده و عمیق: رایحه‌های طبیعی که از گیاهان به دست می‌آیند، چندلایه و پیچیده‌اند؛ یعنی برخلاف ترکیبات مصنوعی که اغلب تک‌بعدی هستند، عصاره‌های گیاهی می‌توانند در یک عطر حس خنکی، تلخی یا شیرینی را به‌طور همزمان منتقل کنند؛
- خاصیت درمانی و روانی: بسیاری از گیاهان خواص آروماتراپی دارند؛ یعنی می‌توانند خلق‌وخو، انرژی یا تمرکز ذهنی را تحت تأثیر قرار دهند. عطر با نت گل یاس برای کاهش اضطراب یا عطر با نت نعناع برای افزایش تمرکز، نمونه‌هایی از استفاده هدفمند گیاهان در رایحه‌درمانی هستند؛
- سازگاری بیشتر با پوست: برخی ترکیبات شیمیایی ممکن است برای پوست‌های حساس مشکل‌ساز باشند؛ اما ترکیبات گیاهی در عطرسازی معمولاً ملایم‌ترند و احتمال بروز حساسیت کمتر است؛
- کمک به پایداری محیط‌زیست: عطرهایی که بر پایه گیاهان ساخته می‌شوند، قابل‌بازیافت‌ترند و آلاینده کمتری دارند. این ویژگی باعث شده است عطرسازها در مسیر تولید عطرهای سازگار با محیط زیست قدم بردارند. برندهایی که مسئولیت اجتماعی را بر گردن خود می‌دانند، به‌سمت استفاده از منابع تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به مواد شیمیایی حرکت می‌کنند؛
- ارزش معنوی و فرهنگی: در بسیاری از فرهنگ‌ها گیاهان نمادین‌اند؛ مثلا رز در فرهنگ شرقی نماد عشق و صندل در آیین‌های بودایی نماد پاکی است. این معانی باعث شده‌اند استفاده از گیاهان در عطرها عمق فرهنگی و هویتی هم داشته باشد.
اما فراموش نکنید چالش‌ها و مزایای استفاده از گیاهان در صنعت عطرسازی همیشه در تعادل نیستند. همه این موارد دست‌به‌دست‌هم می‌دهند تا عصاره‌گیری از گیاهان بسیار حساس و البته پرهزینه‌تر شود؛ به‌طور مثال برای تولید مقدار کمی اسانس گل رز یا یاسمین، هزاران کیلو گل نیاز است. نگهداری این اسانس‌ها نیز نیازمند شرایط خاصی است تا کیفیت رایحه حفظ شود.
تأثیر ترکیبات گیاهی بر ماندگاری عطر
یکی از دغدغه‌های رایج هنگام انتخاب عطر، ماندگاری آن روی پوست و لباس است. هیچ‌کس دوست ندارد عطری که صبح استفاده کرده است تا ظهر ناپدید شود. در این میان، ترکیبات گیاهی نقش مهم و گاه نادیده‌ای در دوام رایحه ایفا می‌کنند.
برخلاف تصور عموم که فکر می‌کنند رایحه‌های طبیعی سریع‌تر از بین می‌روند، بسیاری از ترکیبات گیاهی در عطرسازی پایه‌ای برای ماندگاری عطر به شمار می‌آیند؛ به‌خصوص وقتی در نت‌های میانی یا پایه عطر استفاده شوند؛ اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ چه ویژگی‌هایی در گیاهان باعث می‌شود رایحه‌شان بیشتر روی پوست بماند؟ در ادامه بررسی کنیم.
چرا عطرهای گیاهی ماندگاری بیشتری دارند؟
در بسیاری از عطرهای ماندگار از ترکیباتی مثل چوب صندل، نعناع هندی، خس‌خس یا صمغ درختان استفاده می‌شود؛ موادی که به‌طور ذاتی سنگین‌تر، چرب‌تر و دیرتبخیر هستند. این خصوصیات باعث می‌شود رایحه آن‌ها در تماس با پوست به‌آرامی آزاد شود و مدت زمان طولانی‌تری باقی بماند.
به‌علاوه، ترکیبات گیاهی ساختار مولکولی پیچیده‌تری نسبت به بسیاری از ترکیبات مصنوعی دارند. همین پیچیدگی باعث می‌شود فرایند تبخیر آن‌ها کندتر باشد؛ بنابراین زمانی که از عطر با نت گیاهی استفاده می‌کنید، هم با یک رایحه خوشبو همراه هستید و هم شانس بیشتری برای افزایش ماندگاری عطر خواهید داشت.
نکته جالب دیگر این است که بسیاری از گیاهان دارای خواص تثبیت‌کننده (Fixative) طبیعی هستند؛ یعنی حتی وقتی به‌عنوان رایحه اصلی استفاده نمی‌شوند، می‌توانند به حفظ و نگهداری رایحه‌های دیگر در عطر کمک کنند؛ برای مثال، رایحه ملایم چوب سدر یا عنبر گیاهی معمولاً در نت پایانی قرار می‌گیرد و بوی اولیه عطر را ساعت‌ها روی پوست زنده نگه می‌دارد.
مقایسه ترکیبات گیاهی و شیمیایی در عطرسازی
در صنعت عطر و ادکلن که انتخاب‌های زیادی پیش رویتان قرار دارد، یکی از پرسش‌های رایج به‌یقین این است که عطر طبیعی بهتر است یا شیمیایی؟ قیمت عطر گیاهی بالاتر است یا ترکیبات مصنوعی؟ پاسخ این سؤال‌ها ساده نیست؛ چون هر دو نوع رایحه ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند؛ اما اگر به‌دنبال رایحه‌ای اصیل و ماندگار هستید، بهتر است نگاهی به جدول زیر که در آن مقایسه کامل و جامعی از ترکیبات شیمیایی و گیاهی در صنعت عطرسازی انجام داده‌ایم، بیندازید.
مقایسه ترکیبات گیاهی و شیمیایی در عطرسازی
| ویژگی | ترکیبات گیاهی (عطر طبیعی) | ترکیبات شیمیایی (مصنوعی) |
|---|---|---|
| منشأ | برگ، گل، ریشه، صمغ، پوست درختان | سنتز آزمایشگاهی از مواد شیمیایی |
| رایحه | طبیعی، چندلایه، پیچیده | دقیق، یکنواخت، قابل‌کنترل |
| تأثیر بر پوست | سازگارتر، حساسیت کمتر | ممکن است باعث تحریک یا آلرژی شود. |
| خواص درمانی | دارد (آرام‌بخش، انرژی‌بخش، ضداسترس و …) | ندارد (فقط رایحه‌محور) |
| سازگاری با محیط‌زیست | تجزیه‌پذیر، دوستدار محیط‌زیست | اغلب تجزیه‌ناپذیر، اثر منفی بر محیط‌زیست |
| هزینه تولید | بالاتر به‌دلیل استخراج دشوارتر | مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی |
| پایداری و ماندگاری | به‌شکل طبیعی بالا ماندگاری در نت‌های میانی و پایه بالا است. | گاهی بیشتر، قابل‌تقویت با تثبیت‌کننده‌های مصنوعی |
| حس کلی هنگام استفاده | زنده، طبیعی، روح‌دار | دقیق، یکنواخت، گاهی مصنوعی یا تیز |
معرفی چند عطر گیاهی معروف
اگر به عطرهای طبیعی با پایه گیاهی (Botanical Perfumes) علاقه‌مند هستید، خبر خوب این است که برندهای مشهور جهانی سال‌ها است ترکیبات گیاهی را در خلق رایحه‌های ماندگار به کار می‌برند. در ادامه با پنج نمونه از محبوب‌ترین عطرهای گیاهی دنیا آشنا می‌شوید.
لانوین اکلت زنانه
لانوین اکلت (Eclat d’Arpège Lanvin) یکی از آن عطرهایی است که با نت‌های گل‌محور و گیاهی‌اش حس طراوت و زنانگی را به‌زیبایی ترکیب می‌کند. عطر با نت چای، برگ نارنج و یاس بنفش شروعی دلنشین دارد و در ادامه با رایحه شکوفه هلو، گل ویستریا و مشک، لطافتی آرام و ماندگار ایجاد می‌کند. این عطر با طبع خنک و فضای گلی و گیاهی‌اش برای استفاده روزمره در روزهای بهاری و تابستانی عالی است. اگر به‌دنبال عطری زنانه، شاداب و درعین‌حال کلاسیک هستید، نسخه شرکتی آن یعنی عطر نایکا آلفامونته انتخابی هوشمندانه خواهد بود.
عطر نایکا (Naica) آلفا مونته
1.290.000 تومان
عطر نایکا (Naica) آلفامونته در واقع یکی از بهترین نسخه‌های عطر شرکتی لانوین اکلت زنانه است. این محصول با ارائه حدود 70% از ماندگاری و پخش بوی اکلت لانوین و قیمتی بسیار ایدئال در دو نسخه 30 میل و 100 میل قابل سفارش است. به مانند نسخه اورجینال اکلت لانوین، در نت آغازین این عطر از برگ چای، یاس بنفش، گل صدتومانی و شکوفه هلو استفاده شده است. در ادامه نت‌های پتی گرین، مشک و گل ویستریا (در نت میانی) خودی نشان می‌دهند و پایان بندی نت‌ها با نت چوب سدر، اسمانتوس چینی و کهربا شکل می‌گیرد. به طور کلی طبع عطر نایکای آلفامونته خنک و ملایم تعریف شده و برای استفاده در روزهای گرم سال (بهار و تابستان) بهترین گزینه است.
میسون فرانسیس کورکجان آکوا سلستیا
آکوا سلستیا (Aqua Celestia Maison Francis Kurkdjian) عطری است خنک، لطیف و مینیمال با طعمی سبز و تمیز. نت ابتدایی آن با بهار نارنج، نعناع و لیمو ترش حس تازگی و شفافیت را القا می‌کند. در قلب این عطر، رایحه رز و ترکیبات سبز تنیده شده‌اند که همراهی‌شان با مشک در نت پایانی، عطری سبک و ماندگار می‌سازد. این عطر مناسب خانم‌ها و آقایانی است که عاشق عطرهای گیاهی با نت‌های خنک هستند. نسخه شرکتی آن با نام اکسکلوسیوو در آلفامونته موجود است.
آلفرد دانهیل دیزایر بلو
یکی از محبوب‌ترین عطرهای خنک مردانه، دانهیل دیزایر بلو (Desire Blue Alfred Dunhill) است؛ عطری که با نت‌های ترنج، نارنگی و لاله مردابی آغاز می‌شود و در میانه با رایحه‌های دریایی و اقاقیای برزیلی، حسی رها و خارق‌العاده به‌همراه دارد. حضور دانه تونکا و مشک در نت پایانی، گرمایی ملایم و مردانه به رایحه اضافه می‌کند. این عطر با طبع خنک و ترکیبات گیاهی و دریایی برای روزهای گرم و استفاده روزمره بسیار مناسب است.
هوگو بوس من
هوگو بوس (Hugo Man Hugo Boss) من یکی از عطرهایی است که با ترکیبی از سیب سبز، ریحان، گریپ فروت و نعناع شروعی جسور و پرانرژی دارد. نت میانی آن با گیاهان معطری مانند گشنیز، شمعدانی و میخک صدپر تکمیل می‌شود و در پایان با رایحه چوبی نعناع هندی و سدر آرام می‌گیرد. این عطر نماینده‌ای کامل از دنیای عطرهای گیاهی خنک و مردانه است. مناسب برای مردانی که دنبال رایحه‌ای خاص، پرتحرک و ماندگار هستند.
زرجوف تورینو 21
تورینو ۲۱ از برند زرجوف (Torino21 Xerjoff) یک عطر یونیسکس است که به‌زیبایی عناصر گیاهی و خنک را در کنار هم قرار داده است و با ترکیب لیمو، نعناع، آویشن و ریحان، در ابتدا رایحه‌ای تند و سرزنده ایجاد می‌کند. در نت میانی، اسطوخودوس و رزماری نقش آرام‌کننده‌ای دارند و در پایان، مشک و به‌لیمو آن را لطیف و صیقلی می‌کنند. این عطر برای کسانی طراحی شده است که به‌دنبال ترکیبی تازه، مدرن و پیچیده از عطرهای گیاهی هستند.
سخن پایانی
دنیای عطرها فراتر از بوی خوش است؛ هر رایحه داستانی دارد و پشت هر ترکیب انتخابی آگاهانه پنهان شده است. ترکیبات گیاهی در عطرسازی نه‌تنها به ما حس نزدیکی به طبیعت می‌دهند، بلکه با خواص خاص خودشان از ماندگاری بیشتر گرفته تا سازگاری با پوست و محیط‌زیست، تجربه‌ای عمیق‌تر و شخصی‌تر از استفاده از عطر را رقم می‌زنند. در این مقاله سعی کردیم نگاهی دقیق‌تر و تازه‌تر به دنیای عطرهای طبیعی گیاهی بیندازیم؛ از رایحه‌ها و گیاهان پرکاربرد گرفته تا دلایل علمی ماندگاری و حتی معرفی نمونه‌های معروف جهانی. اگر تا امروز عطر را فقط برای خوشبوشدن انتخاب می‌کردید، حالا شاید به جنبه‌های زیستی، ذهنی و حسی آن هم فکر کنید.
